Ludzie, wśród których nie chcę, aby dorastały moje dzieci

Ludzie, na których nie warto tracić czasu.

Nasze wyobrażenia o przyszłości

Każdy z nas ma jakieś pragnienia odnośnie świata, w którym dorastać będą nasze dzieci. Jedni marzą, żeby ich dzieci żyły w świecie, w którym elektronika nie będzie stanowiła substytutu dla przyjaciół. Inni marzą o tym, żeby ich dzieci żyły w świecie, który nie odwróci się od natury i który jej do końca nie zniszczy. Świecie pełnym drzew i różnych cudownych gatunków zwierząt. Ja też o tym marzę. Marzę jednak również o tym, żeby w tym przyszłym świecie, w którym będą żyły moje dzieci, było jak najmniej ludzi, o których dzisiaj napiszę. I dlatego już dzisiaj mówię im nie.

Plagiat

Kilka tygodniu temu odnalazłem swój cały tekst na serwisie Hipokrates2012 (nie linkuję, żeby nie karmić trolla). Cały skopiowany, z podpisem do mojego bloga. Gdyby ktoś miał wątpliwości, to zgodnie z art. 116 ustawy o prawie autorskim:

„Kto bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom rozpowszechnia cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.”

Zresztą wyobraźcie sobie, że ktoś bierze wasze zdjęcie z Facebooka, wrzuca na baner reklamujący środek przeczyszczający i rozrzuca po całej Polsce, a później tłumaczy, że to przecież reklama dla was. Ma to sens? Nie. Dlatego też chroni nas prawo.

Co się jednak okazało – cały powyższy serwis oparty jest o takie działania i dziennie kradnie kilkaset tekstów (!). Na moją prośbę o usunięcie mojego tekstu i wszystkich tekstów skradzionych w ten sposób, dostałem odpowiedź:

Całość jego wypowiedzi nie ma oczywiście żadnego pokrycia w rzeczywistości. Żadnego. Niestety dochodzenie tego na drodze sądowej nie dość, że kosztowałoby mnie nerwy, czas i pieniądze, to jest spora szansa, że na końcu usłyszałbym coś o niskiej szkodliwości społecznej czynu. Szczególnie, że ostatecznie mój tekst został usunięty, więc przecież nic się nie stało, prawda?

Nieprawda.

Jak osiągnąć szczyt bezczelności

To jednak nie koniec bezczelności. Podczas interakcji z Hipokratesem, zauważyłem, że ukradł on również tekst Asi z Wyrwane z Kontekstu (świetny blog, polecam). Też na szczęście go usunął po interwencji, ale okazało się, że Asia ma większego pecha. Ledwie kilka dni później niejaki Gentelman, skopiował część jej tekstu na Facebooku i podpisał swoim imieniem. Napisała więc do niego, że to jest kradzież i że prosi o usunięcie. Co więc zrobił ów „gentelman”? Nie tylko nie usunął tego tekstu, ale skopiował kolejny. Tym razem cały. I dodatkowo zbanował wszystkich, którzy zauważali ten plagiat.

Szczyt bezczelności został osiągnięty.

Na szczęście jest jeszcze Facebook, który takie naruszenia usuwa bardzo sprawnie, co też miało miejsce w tym wypadku.

Dlaczego jednak o tym piszę?

Bardzo nie lubię wyciągać opinii o społeczeństwie na podstawie kilku jednostek. Jednak im bardziej analizowałem tą sytuację, tym bardziej dochodziłem do przekonania, że społeczeństwo popiera (!) takie podejście. Fani Hipokratesa, bronili go. Fani Gentlemana bronili go. Bo to przecież tylko tekst. Bo to tylko obrazek. Bo to tylko filmik. Bo przecież on nie wiedział.

Ledwie wczoraj niejaki Dr Michał Wąsowicz – Weterynarz, umieścił na swoim profilu tekst, skopiowany z bloga Użyj wyobraźni. Podpisał go jednak linkiem do źródła i uważał, że wszystko jest w porządku, a gdy zwróciłem mu uwagę, że właśnie złamał prawo, to rzuciły się na mnie zastępy obrońców… nawet sam nie wiem czego. Bo ani prawa nie bronili, ani niczyjej godności. To ja stałem po stronie tych wartości. A oni atakowali mnie tylko dlatego, że śmiałem urazić ich autorytet i zarzucić mu nieuczciwość. Nie obrażałem nikogo, nie opluwałem nikogo, tylko przedstawiłem fakty, że takie działanie jest niezgodne z prawem. I mi się oberwało. Bo przecież to nie moja sprawa i w ogóle idź pan stąd.

I teraz mam pytanie: czy jeśli widzicie złodzieja włamującego się do domu sąsiada, to nie zadzwonicie po policję? To nie to samo? A może jednak?

Dlaczego uważam, że to kradzież?

Załóżmy, że jesteście architektem i projektujecie nową galerią handlową. Spory kontrakt, kilka miesięcy ciężkiej pracy. W ostatnich dniach, ktoś jednak robi zdjęcia waszym planom i sprzedaje je zainteresowanym osobom, a wy zostajecie z niczym. Macie dalej swoje plany, ale właśnie stały się bezwartościowe. Czy dalej uważacie, że to nie jest kradzież?

Niestety pierwszym problemem jest to, że ludzie zaczynają kojarzyć taki kradziony tekst z autorem bloga. Nie z autorem tekstu, ale z autorem bloga. Tak było w przypadku Gentlemana i tak też było w przypadku weterynarza. 90% komentarzy przypisywało autorstwo plagiatorowi. Nawet jeśli podpis sugerował co innego.

Drugi problem jest taki, że cały zasięg i zdecydowana większość użytkowników idzie nie za autorem tekstu, lecz za plagiatorem. Na przykładzie powyższego weterynarza – dzięki tej kradzieży, zdobył on w ciągu 24 godzin ponad 500 polubień na Facebooku (wcześniej zdobycie 1.000 zajęło mu ponad rok).Widzicie już owy „zysk” z takich działań? Nie mówiąc już o tym, że jego plagiat ma ponad 1.500 udostępnień, a oryginalny tekst ledwie 100.

O Gentlemanie czy Hipokratesie nawet nie wspomnę, bo oni całą swoją popularność zdobyli na kradzionych treściach. Dlaczego to jest złe? Bo teraz mają zbudowaną społeczność i mogą na niej zarabiać. Dzięki kradzieży, mogą zacząć się utrzymywać. Dokładnie tak samo jak wcześniej ten złodziej, który ukradł plany architektowi. Czy ktokolwiek uważa taką sytuację za prawidłową?

Czy jestem hipokrytą?

Na koniec jeszcze sam „pan weterynarz” (do którego osobiście nie miałem w zasadzie zastrzeżeń, bo przecież mógł nie wiedzieć o tym jak działa prawo i tylko zwracałem mu uwagę) odezwał się do mnie personalnie, że jestem hipokrytą, bo ja sam też udostępniłem ten tekst. Różnica jednak była spora, bo ja użyłem opcji udostępnij i tylko zacytowałem fragment tekstu. I na jedno i na drugie pozwala mi prawo. I jedno i drugie jest wartością dodaną dla autora. W przeciwieństwie do działań doktorka.

Niestety jak widać nieznajomość prawa prowadzi do znacznego przerostu ego. Doktorek miał o tyle szczęścia, że autor bloga Użyj Wyobraźni ostatecznie pozwolił mu na takie działanie, pod warunkiem, że dodatkowo oznaczy ów kradziony wpis (dużymi, drukowanymi literami ;). W przeciwnym wypadku Facebook bywa bezlitosny i usuwa takie treści w ciągu kilku chwil od zgłoszenia (co zresztą miało miejsce w przypadku wyżej opisanego Gentlemana). Bo nawet Facebook wie czym jest prawo autorskie.

To co wolno, a czego nie wolno?

Podczas tego ataku na mnie za to, że śmiałem zwrócić uwagę na łamanie prawa przez doktorka, oberwało mi się, że ja też czasami publikuję zdjęcia, które nie są moje i że to jest to samo, więc nie powinienem się odzywać. Jednak zgodnie z prawem, memy (które ja publikuję, a i to raczej sproradycznie) nie podlegają prawu autorskiemu (źródło). Dlatego też sobie na to pozwalam. Jednak jak możemy również przeczytać w tym samym artykule:

„Nie można jednak „cytować” pełnej treści utworów.”

Dlatego też jeszcze nigdy nie skopiowałem cudzego tekstu. Cytowałem i podawałem link, ale nigdy nie skopiowałem całości. Niejednokrotnie tłumaczyłem też teksty anglojęzyczne i zawsze prosiłem autora o zgodę (mimo tego, że prawo jest w tym zakresie dość niejasne i niektórzy uważają, że nie mam takiego obowiązku). Podobnie wszystkie zdjęcia na blogu pochodzą od ludzi, którzy pozwalają na wykorzystywanie swoich zdjęć na blogach. I nawet jeśli czasami widzę zdjęcia zastrzeżone, które zdecydowanie bardziej by mi pasowały do tekstu, to nie korzystam z nich. Pomimo tego, że szansa na odnalezienie ich czy dochodzenie swoich roszczeń przez autorów jest minimalna. Bo szanuję innych autorów. Bo szanuję ich pracę. Bo mam pewne wartości, których się trzymam.

A jeśli okaże się kiedyś, że zabrałem coś bezprawnie (wypadki chodzą po ludziach) to będę miał na tyle godności osobistej, że materiał usunę, przeproszę i zadośćuczynię w miarę możliwości.

Dlatego też się odzywam, gdy widzę, że ktoś inny łamie prawo

To się moim zdaniem nazywa społeczna odpowiedzialność. I niestety nie jest mi niesamowicie wstyd, za tych wszystkich ludzi, którzy traktują prawo autorskie jak bzdety. Którzy zachowują się jak ludzie prymitywni, uważający, że skoro nie skradziono rzeczy materialnej, to przecież nie ma o czym mówić. Że jeśli ktoś ukradł czyjś tekst lub obrazek, to przecież to żaden problem. I nie chodzi mi tutaj już o samych złodziei. Chodzi mi o tych wszystkich, którzy biją tym złodziejom brawo.

Naprawdę czuję się wtedy, jakbyśmy wrócili do jaskiń. A najgorsi są ci, którzy uważają, że takiemu złodziejowi należy jeszcze podziękować, bo on zrobił nam reklamę. To są właśnie ci ludzie, wśród których nie chcę, żeby moje dziecko się wychowało. Ludzie, wśród których szacunek zdobywa się łamiąc prawo. Ludzie, dla których wiara w autorytety przykrywa zdrowy rozsądek. Którzy poszliby za swoim guru w ogień, bo ich wiara w niego, skutecznie wyłączyła samodzielne myślenie. Ludzie, od których trzeba się trzymać jak najdalej. Ludzie, od których mam nadzieję, przyszłe pokolenia też będą się trzymały jak najdalej.

To jest już koniec

Dlatego też nie zamierzam się już więcej pchać w takie wojny, bo one nie prowadzą do niczego wartościowego. Będę oczywiście zgłaszał takie naruszenia oryginalnym autorom treści, ale nie będę zabierał głosu w dyskusji (i do tego samego was zachęcam). Bo jeśli ktoś szmaci prawo, to mówi nam to wiele o nim samym. On tym działaniem już wystawił sobie najgorsze możliwe świadectwo (i ludziom, którzy za nim idą), więc nie widzę żadnej wartości w angażowaniu się z nim w jakiekolwiek dyskusje. Nie mówiąc już o tym, że ryzykuje grzywną, odszkodowaniem lub nawet więzieniem.

Ten temat jednak musiałem podjąć, żeby pokazać, że nie ma w ludziach rozsądnych przyzwolenia na takie działanie. I mam nadzieję, że chociaż część z moich czytelników mnie poprze, przyznając, że szacunek można też zdobyć przestrzegając prawa i zachowując się jak cywilizowany człowiek. Dziękuję.

Dodane później: Po całej historii z weterynarzem, zadzwonił do mnie jeszcze autor oryginalnych tekstów, w obronie których stanąłem. Tutaj można przeczytać o czym rozmawialiśmy.

Prawa do zdjęcia należą do Jens.