Jedno „przerażające” rodziców słowo, które zagraża naszemu zdrowiu psychicznemu

Oraz kilka słów o tym, jak sobie z nim poradzić.

Mail od czytelniczki

Wczoraj po raz kolejny dostałem maila, w którym czytelniczka pisała, że ona zwyczajnie nie daje rady w tym całym rodzicielstwie. Że stara się jak może, że robi wszystko, a to i tak nie wychodzi. Że mimo wszystko i tak ciągle napotyka na kolejne błędy, kolejne porażki i kolejne kilogramy poczucia winy na plecach i one są dla niej zwyczajnie zbyt duże. Szczególnie, gdy czyta kolejny tekst o błędach i widzi, że znowu coś jest nie tak. Wtedy też postanowiłem jej odpisać:

– Wiem, że często piszę o różnych rodzicielskich błędach. Wiem również, że żyjemy w świecie, w którym błędy uznawane są coś złego. Gdy w domu zrobiło się błąd, to się obrywało. Gdy w szkole zrobiło się błąd, dostawało się jedynkę. Gdy w pracy zrobi się błąd, to tną nam premię. Jednak to, że wielu ludzi w to wierzy, nie oznacza jeszcze z automatu, że błędy są czymś złym. W końcu kiedyś ludzie wierzyli w to, że Ziemia jest centrum wszechświata, prawda? Ja sam właśnie dlatego tak często piszę o błędach, bo dla mnie są one istotnym elementem, który pcha nas na przód, a nie elementem, który nas powstrzymuje przed kolejnym krokiem…

Jednak zanim skończyłem pisać, stwierdziłem, że najwyższa pora poświęcić temu tematowi cały tekst, bo ilość rodziców załamanych tym, że popełniają błędy, przekracza wszelkie dostępne normy i ja się na taki stan nie zgadzam.

Błąd – słowo, które paraliżuje, a jest jednym z naszych największych darów

Pozwólcie, że zadam wam kilka pytań:

W jaki sposób nauczyliśmy się chodzić? Upadając mnóstwo razy. Próbując, popełniając błędy, ponosząc porażkę za porażką i robiąc przy okazji jedną, niesamowicie ważną rzecz: Nie poddając się!

A wiecie jak nauczyliśmy się mówić? Też próbując. Najpierw nieudolnie, śmiesznie czasami, przekręcając różne wyrazy i wywołując przy tym salwy śmiechu u otoczenia. Błąd za błędem. W naszych dzisiejszych oczach, bylibyśmy chodzącą definicją porażki. Czy to nas zraziło? W życiu. Nie poddaliśmy się!

Zgadnijcie zatem jak w dorosłym życiu opanowujemy jakąkolwiek umiejętność? Dokładnie tak samo. Zaczynamy od bycia amatorem. Od bycia pośmiewiskiem. Od bycia wytykanym palcami, od bycia nieporęcznym i nieudolnym. Od popełniania po drodze milionów błędów. I wiecie jak osiągamy w czymś skuteczność? Tak, dokładnie tak: Nie poddając się!

Wychowanie dzieci > całkowanie

Tak, wychowanie dzieci jest trudniejsze od całkowania. Wychowanie dzieci to nie jest nauka ścisła, gdzie dostajemy gotową instrukcję (lub chociaż jest nadzieja, że uda się takową stworzyć) i jedyne co trzeba zrobić to się jej nauczyć. Już pomijam tutaj nawet sam fakt, że w przeciwieństwie do nauk ścisłych, rodzicielstwa nikt nas tego nigdzie nie nauczył, nawet w podstawowym zakresie.

Tutaj jest jeszcze gorzej, bo gdyby porównać wychowanie dzieci do matematyki, to jednego dnia prawidłową odpowiedzią dla 2+2, byłoby 4, a drugiego dnia prawidłową odpowiedzią byłby sok jabłkowy (a u kolegi w ławce obok byłby to pociąg i obie odpowiedzi byłyby poprawne). Nie tylko więc każde dziecko jest różne i każde wymaga innego podejścia, ale nawet samo dziecko potrafi zmienić się z dnia na dzień i w efekcie my też musimy. Zatem coś, co zadziała przy jednym dziecku, przy drugim mogłoby być uznane za błąd czy porażkę właśnie.

W rzeczywistości jednak nie znaczy to, że zrobiliśmy coś źle czy że jesteśmy gorszymi rodzicami. To oznacza po prostu, że zrobiliśmy coś zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i kiedy okazało się, że to się już nie sprawdza, musimy poszukać czegoś innego.

We wskazywaniu błędów nie chodzi więc o winę

Zresztą zdecydowana większość rodziców wcale nie popełnia tych błędów tak dużo (tak, tak – statystycznie błędy stanowią mały ułamek całego dnia, ale nasz mózg działa w taki sposób, że akurat na nich się skupia i je wyolbrzymia).

Do tego warto też dodać, że rodzice w większości wcale nie potrzebują takiego czy innego blogera, aby im te błędy wytykał – my zwykle sami czujemy, że coś się dzieje i że coś „nie działa”. Że coś w naszej relacji z dziećmi się psuje, bo np. pojawia się większy dystans między nami, a dziećmi, bądź nagle dziecko nie ma chęci współpracować z nami, mimo, że wcześniej wszystko było dobrze.

Więc ja najczęściej niczego nie odkrywam i nie mam zamiaru nikomu pokazywać „O! To robisz źle!”. Ja staram się jedynie pokazać: „słuchaj, jeśli ten problem pojawił się również u was w domu i nie wiesz co zrobić, to jeśli chcesz, możesz spróbować tego o czym napisałem, bo ja właśnie tak zrobiłem (albo inni próbowali) i nam pomogło, więc możliwe, że u was też będzie skuteczne”. 

Bez ciśnienia, bez mędrkowania, bez bawienia się wyrocznie i decydowania co jest „najlepsze”. Ten blog to nie jest biblia, tylko raczej skrzynka narzędziowa i jeśli coś akurat mogłoby się wam przydać, to częstujcie się – będzie mi bardzo miło, że mogłem pomóc. Niemniej nie traktujcie nic co tu jest napisane jako świętość. Nigdy.

Jeden z moich ulubionych życiowych cytatów

„Nie wierzcie w jakiekolwiek przekazy tylko dlatego, że przez długi czas obowiązywały w wielu krajach. Nie wierzcie w coś tylko dlatego, że wielu ludzi od dawna to powtarza. Nie akceptujcie niczego tylko z tego powodu, że ktoś inny to powiedział, że popiera to swym autorytetem jakiś mędrzec albo kapłan lub że jest to napisane w jakimś świętym piśmie. Nie wierzcie w coś tylko dlatego, że brzmi prawdopodobnie. Nie wierzcie w wizje lub wyobrażenia, które uważacie za zesłane przez Boga. Miejcie zaufanie do tego, co uznaliście za prawdziwe po długim sprawdzaniu, do tego, co przynosi powodzenie wam i innym.” Budda

Nikt nie jest nieomylny

Nie da się żyć i nie popełniać błędów. Chyba, że żylibyśmy tak strasznie ostrożnie, że nasze życie przypominałoby wegetację. Tymczasem niemal każda codzienna decyzja, wiąże się z pewnym ryzykiem i w efekcie – z szansą na porażkę. Możemy więc albo całe życie przed tym uciekać i wierzyć, że porażki i błędy są czymś złym albo możemy je zaakceptować, nauczyć się z nimi żyć w symbiozie i korzystać z ich dobrodziejstw.

Ja oczywiście rozumiem, że popełnianie błędów bywa ciężkie. Tak, bywa czasem wręcz diabelnie ciężkie, szczególnie jeśli inni wiedzą o naszych błędach i nie omieszkują nam o nich przypominać. Tak, to prawda – czasami poczucie winy przygniata nas tak mocno, że nie wiemy czy będziemy mieli siłę powstać.

Czasami czujemy, że pakujemy każdy strzępek zawartej w nas energii w to, aby dzieci wyrosły na porządnych ludzi, a one właśnie wtedy odwalą coś takiego, że mamy ochotę kupić bilet na Marsa w jedną stronę. Dla nich.

Niemniej kluczowe pytanie w takich trudnych chwilach, na które musimy sobie odpowiedzieć brzmi: czy uda nam się zrobić to samo, co zrobiliśmy, gdy uczyliśmy się chodzić? Czy uda nam się zrobić to samo, co zrobiliśmy, gdy uczyliśmy się mówić?

Bo jeśli tak, to mam dla nas dobrą wiadomość: poradzimy sobie. 

Prawa do zdjęcia należą do Celeste.

Jeśli znasz innych rodziców, którzy też czasem nie dają rady z wszechobecnym poczuciem winy, będę wdzięczny za udostępnienie tego wpisu dalej – dzięki temu mamy szansę na to, że zamiast obwiniać się za popełnione błędy, również zaczną z nich korzystać.