Co zrobić, gdy dziecko zwraca na siebie uwagę złym zachowaniem?

Dzisiaj jedyny znany mi i 100% skuteczny sposób na taką sytuację.

Nie reagować i liczyć na to, że samo przejdzie? Nie reagować, żeby dać dziecku do zrozumienia, że to nie zadziała? Nie z nami te numery Bruner?

Czy może jednak reagować? A jeśli reagować to jak? Jak zareagować, aby nie utwierdzić dziecka w przekonaniu, że to jest skuteczny sposób na zwrócenie naszej uwagi i otrzymania rodzica na wyłączność?

Czy jest z tej sytuacji jakiekolwiek rozwiązanie? Takie, które nie zakłada kłótni, ani uległości?

Najpopularniejsze rozwiązanie

To, z którym spotykam się najczęściej, to rady w stylu: „Zignoruj go. On to robi tylko po to, żeby zwrócić na siebie twoją uwagę. Jak nic nie zrobisz, to przestanie”. A my jako rodzice też podświadomie czujemy, że te słowa są prawdziwe. W końcu, gdybyśmy zareagowali na owe zachowanie, to w pewien sposób wydaje nam się, że uleglibyśmy naszemu maluchowi i nauczyli go, że w ten sposób może zwracać na siebie naszą uwagę.

Jednak z drugiej strony: czy to na pewno jest dobra rada? Czy jesteśmy sobie w stanie wyobrazić, że ktoś mówi „Zignoruj go. On to robi tylko dlatego, że jest głodny. Jak nie dasz mu jeść, to przestanie.”?

Czy istnieje jakaś różnica pomiędzy brakiem bliskości, a głodem?

No właśnie. Istnieje? Pewnie na jakimś podstawowym poziomie różnica jest. Jeśli jednak nie jesteśmy w sytuacji, w której musimy walczyć o jedzenie, to dla dziecka brak bliskości będzie niemal równie dużym problemem. Problemem, który będzie powodował właśnie ów złe zachowanie. Problemem, który będzie rzutował na to, co robi nasze dziecko, jak robi i jak traktuje innych ludzi. Im jego „zbiorniczek bliskości” będzie bardziej pusty, tym będzie ono bardziej próbowało go za wszelką cenę napełnić. Dokładnie tak jak głodny człowiek jest w stanie zrobić wszystko, aby tylko coś zjeść.

Dlatego też musimy zmienić nasze podejście do złego zachowania

Bo odsuwanie od siebie lub ignorowanie dziecka, które desperacko potrzebuje naszej uwagi nikomu nie wyjdzie na dobre. Z takiej sytuacji dziecko ma tylko dwa rozwiązania. Pierwszym jest wzmocnienie złego zachowania, do momentu w którym rodzice nie będą go w stanie dłużej ignorować (np. zniszczy coś). Drugim rozwiązaniem jest odcięcie się od rodziców, jako osób, które nie są w stanie zagwarantować wystarczającej ilości ciepła i poszukiwanie tego ciepła u kogoś innego lub całkowita alienacja i odcięcie się od świata.

Które z tych rozwiązań wydaje się wam lepsze? Bo jedno z nich nastąpi. W końcu chyba nikt nie sądzi, że kilkulatek rzeczywiście pomyśli sobie: „O rany, moi rodzice mnie ignorują. Pewnie dlatego, że moje zachowanie im nie odpowiada. Może więc dobrze by było je zmienić?”.

Szczególnie, że spora część rodziców niemal nigdy nie reaguje w żaden sposób na dziecko, które się „ładnie” bawi (co jest dość przykre), więc tym mniej dziwi fakt, że gdy dziecku brakuje bliskości, to szuka jej poprzez złe zachowanie (skoro dobrym zachowaniem jej zyskać się nie da).

Jak więc sobie radzić w takich sytuacjach? Co robić, gdy wiemy, że to złe zachowanie jest tylko próbą zwrócenia uwagi?

Jedynym skutecznym sposobem jaki znam, aby poradzić sobie w takiej sytuacji jest zbliżenie się do dziecka, które tej bliskości potrzebuje. Metaforyczne „nakarmienie” dziecka, które jest głodne. Głodne uwagi, bliskość i ciepłych uczuć.

Jeśli dziecko zwraca na uwagę na siebie, to znaczy, że mu jej brakuje (nie ukrywajmy, że dzieci się źle zachowują najczęściej wtedy, gdy od dłuższego czasu nie spędziliśmy z nimi nawet chwili, więc tym ciężej jest dziecko obarczać winą za taką sytuację) i naszym obowiązkiem jest mu ją zapewnić, dokładnie tak samo jak naszym obowiązkiem jest zapewnienie mu jedzenia czy ubrań.

Oczywiście nie zawsze musimy to robić natychmiast – czasami wystarczy dać dziecku do zrozumienia, że za 5-10-20 minut, gdy skończymy obiad czy rozmowę, to przyjdziemy do niego i spędzimy z nim trochę czasu (10-20 minut w zupełności wystarczy) sam na sam i będziemy mogli się pobawić w co tylko będzie chciało. Już samo powiedzenie tego może pozytywnie wpłynąć na jego zachowanie.

To nie jest uległość

Takie podejście do rodzicielstwa nie jest równoznaczne z uległością wobec dziecka. Uległość byłaby wtedy, gdybyśmy spełniali zachciankę naszego dziecka, jak na przykład kupienie nowej zabawki. Ciężko jednak mówić o uległości w przypadku zaspokajania podstawowych potrzeb naszego dziecka, bo przecież nikt nie mówi, że uległym jest rodzic, który podaje głodnemu dziecku talerz z jedzeniem.

To nie jest uległość. To jest dostrzeganie i rozumienie potrzeb naszego dziecka oraz odpowiadanie na nie, we właściwy sposób. Na koniec chciałbym też przypomnieć cytat, który ostatnio pojawił się u mnie na Facebooku:

„Nie pozwólmy nikomu, aby wprawił nas w poczucie winy za to, że odpowiadamy na potrzeby naszych dzieci. To my najlepiej je znamy i bycie przy nich buduje zaufanie, które posłuży za podstawę tworzącej się więzi, komunikacji i dyscypliny w nadchodzących latach. Uspokajajmy je do woli: podnośmy je, trzymajmy je, przytulajmy je, kołyszmy je… WYCHOWUJMY je. To nasze prawo, nasz przywilej i nasze błogosławieństwo. Cieszmy się tym.” L. R. Knost

Prawa do zdjęcia należą do Francisco.