11 błędów, które każde dziecko powinno mieć prawo popełnić

Nie przed wszystkim musimy nasze dziecko ochronić.

Zauważyliście, że gdy dzieci uczą się chodzić, to dużo się przewracają? Przewracają się, wstają i próbują znowu. I znowu i znowu i znowu. Jeden by powiedział, że przewracanie się, to oznaka tego, że dziecko nie umie chodzić. Że jest w tym kiepskie. Natomiast drugi by powiedział, że jest to proces, który dziecko musi przejść, aby nauczyło się chodzić. Ono musi podjąć setki nieudanych prób chodzenia, aby w końcu mu się to całe trudne początkowo chodzenie udało. I jak możemy zauważyć: zdecydowanej większości się to udaje. Bez nacisków, bez poganiania, bez nagradzania i bez karania (!). Dlaczego później o tym tak często zapominamy, gdy nasze dziecko popełnia „błędy”?

Dzisiaj wpis o tym na jakie jeszcze błędy/porażki/nieudane próby powinniśmy naszym dzieciom pozwolić, aby (paradoksalnie) ułatwić im start w dorosłe życie?

Wszystkie oczywiście należy dopasować do wieku (większość zalecałbym od wieku szkolnego) i zwracać uwagę na to, jak sobie dziecko radzi (i czy w ogóle) z porażkami.

1. Zapomnienie zadania domowego

A im wcześniej na to pozwolimy tym lepiej. Siedmio-, ośmiolatek brakiem zadania się przejmie i wyciągnie wnioski. Gimnazjalista niekoniecznie. Tymczasem im więcej będziemy pilnowali obowiązkowości przy zadaniu domowym, tym (paradoksalnie) więcej będziemy musieli tego pilnować, bo nasze dziecko będzie miało świadomość, że ono o tym pamiętać nie musi.

2. Zniszczenie zabawki

Dziecko w złości rzuciło zabawką, która się rozwaliła? Jeśli tylko zabawka była jego, a nie jego rodzeństwa czy kolegi, to nie widzę problemu. Można zobaczyć czy da się naprawić, a jeśli nie to posprzątać i wyrzucić do kosza. Bez złości, bez gniewu. Jego zabawka, jego decyzja. On będzie miał jedną zabawkę mniej. Warto też pomyśleć o ograniczeniu napływu nowych zabawek przez jakiś czas po takim wydarzeniu. Najpierw niech zaopiekuje się tymi, które ma.

3. Ubrania się w „nietypowy” sposób

Będą takie dni, w których nasze dziecko ubierze coś, co będzie dziwne kolorystyczne albo będzie jednoczesnym połączeniem grochów, pasków, kratek, spodni do kolan i sandałów. Albo będzie chciało ubrać wczorajszą bluzkę, mimo tego, że ta będzie brudna. I jeszcze będzie się upierało, że ono tak właśnie chce pójść do szkoły, bo jemu to odpowiada.

Niech idzie. Tylko zróbcie zdjęcia. Kiedyś się przydadzą ;)

4. Zostawienie w domu śniadania

Nie wiem czy wszyscy są tego świadomi, ale to nie zawsze będzie nasze zadanie, aby dbać o posiłki naszych dzieci. Musimy więc w pewnym momencie zacząć przekazywać im te obowiązki – inaczej będziemy im pakować śniadanie nawet do pracy.

5. Zgubienie swojej własności

Praca z rysunkiem z przedszkola, zabawka czy kolorowy kamyk – największe dziecięce skarby. Tymczasem bardzo często bywają one widoczne w rękach rodziców, zamiast w rękach prawowitych właścicieli (przynajmniej bardziej prawowitych, niż większość pretendentów do żelaznego tronu  w Westeros).

„Bo przecież dziecko zgubi”, „bo zapomni”, „bo będzie mu przykro”. I bardzo dobrze. Niech gubi. Lepiej kamyki, małą zabawkę czy rysunki teraz, niż telefon albo portfel za lat kilka.

6. Sprawienie zawodu osobie, na której im zależy

Wyobraźmy sobie, że nasze dziecko umówiło się z kolegą ze szkoły i widzimy, że powinien już iść, ale widocznie o tym zapomniał. Przypominamy czy nie?

To zależy od tego co chcemy osiągnąć.

Czy chcemy, aby nasze dziecko nie zawiodło kolegi i nie wyciągnęło wniosków, uratowane przez rodziców? I abyśmy musieli mu przypominać o każdym spotkaniu? Najpierw z kolegami, a później w pracy? Czy może chcemy, aby zawiodło kolegę i musiało się zmierzyć z tym uczuciem? Aby zrozumiało jak ważne bywają umówione spotkania i pilnowanie czasu?

Ja wiem, że to może wydawać się nieco nieczułym podejściem, ale takie małe porażki w dzieciństwie, mogą nas uratować przed dużymi porażkami w dorosłym życiu. W końcu jak nie teraz, to kiedy?

7. Dostanie złej oceny/oblanie sprawdzianu

Ostatnio córka zdała mi relację, jak jakaś matka w szkole była zła na swoją córkę, że ta dostała czwórę ze sprawdzianu (nie żeby to była zła ocena, brońboże). Że przecież ona ją uczyła, a ona i tak nie dostała piątki.

Na koniec moja córka stwierdziła, że współczuje tej dziewczynce.

No cóż, ja też. Oceny są informacją dla dziecka, że musi jeszcze nad czymś popracować. Przynajmniej tym być powinny.

8. Kupienie badziewną zabawkę, za własne pieniądze

Sam miałem kiedyś taką zabawkę „z reklamy”, na którą zbierałem z bratem przez pół roku, a okazała się tak badziewna, że wyryło się mojej głowie na dobre. Z drugiej strony była to jedna z moich najlepszych inwestycji we własną gospodarność i zarządzanie pieniędzmi.

9. Spóźnienie się gdzieś

Lubicie się spóźniać? Nie? No właśnie.

Warto, aby nasze dzieci też wiedziały dlaczego spóźnianie się nie jest mile widziane w oczach innych osób, z którymi jesteśmy umówieni i aby nauczyły się panować nad czasem (przynajmniej nad tym, którym został im dany, ale każda bardziej zaawansowana forma manipulacji czasem też będzie oczywiście mile widziana :).

10. Wyjeżdżenie całej benzyny w baku

To jest jeden z tych błędów, który popełnia się raz, maksymalnie dwa razy w życiu :) Jak się przedzie parę kilometrów do najbliższej stacji i z powrotem to jakoś wiedza o tym, aby do tego baku jednak coś wlewać dużo łatwiej przychodzi :)

11. Wybranie niewłaściwego przyjaciela

To niestety jest ciężki przypadek, bo trudno się obserwuje relację dziecka z kolegą czy koleżanką, których my uważamy za niewłaściwych Jednak im więcej będziemy narzekać czy wręcz zakazywać takiej relacji, tym dłużej ta relacja będzie trwała. W końcu nawet jeśli dziecko już zrozumie swój błąd i będzie chciało się z niej wyrwać, to będzie się obawiało rodziców z podejściem „a nie mówiliśmy?!”. Dlatego dajmy sobie z tym podejściem spokój i ewentualnie zwracajmy uwagę na zachowanie, które nam nie odpowiada, a nie krytykujmy danej osoby czy relacji.

W końcu chyba każdy z nas miał kiedyś takiego przyjaciela/kolegę/znajomego, który wydawał się fajny, a później dopiero zrozumieliśmy, że ciągnie nas na dno.

Same porażki jednak mogą nie wystarczyć

W końcu można codziennie popełniać ten sam błąd i go nie zauważać. Albo winić za ów błąd kogoś innego i przez to nie szukać nawet rozwiązania (bo będziemy uważać, że to nie jest od nas zależne).

Tak może być na przykład, gdy rodzic raz na jakiś czas zapomni dziecku spakować śniadania – dziecko będzie winiło rodzica. I słusznie. Bo to rodzic wziął na siebie ten obowiązek i dopóki go dziecku nie przekaże, to on będzie odpowiedzialny za błędy, a dziecko niczego się błędów rodzica nie nauczy.

Dlatego jeśli chcemy pozwolić dziecku na błędy i naukę na nich, najpierw musimy być gotowi przekazać mu odpowiedzialność. Zaufać mu, że sobie poradzi. Porozmawiajmy z nim o tym – powiedzmy, że przekazujemy mu pewne obowiązki, bo jest już na tyle duże, że ufamy iż sobie z nimi poradzi.

Najlepiej robić to stopniowo, w tempie które odpowiada zarówno dziecku, jak i rodzicom.

Nie bawmy się też w superbohaterów

I nie ratujmy dzieci przed porażkami. Wiem, że takie „wybawianie z kłopotów” wydaje się dobrym pomysłem – że dziecko będzie nas uwielbiać itp. – ale to tylko złudzenie. W rzeczywistości nauczymy je tylko, że czego by nie zrobiło, to rodzic je uratuje. Dlatego musimy przestać dowozić zapomniane śniadania do szkoły, nie wyręczać dzieci w zadaniu domowym i nie odkupować zabawek, które zostały przez nie zniszczone.

Bądźmy blisko, wspierajmy, kochajmy, ale nie ochraniajmy dzieci przed naturalnymi konsekwencjami ich działań. Szczególnie, gdy są one jeszcze stosunkowo niegroźne. To jest niesamowicie ważna lekcja, która pomoże im zrozumieć czym konsekwencje są – a w mojej opinii lepiej by było, aby zrozumiały to teraz, na bezpiecznym gruncie, niż w przyszłości, gdy upadek może być niezwykle bolesny i dużo bardziej kosztowny”.

Prawa do zdjęcia należą do Capture Queen.